De afgelopen jaren ben ik, net zoals veel van mijn leeftijdgenoten, gebruik gaan maken van Twitter en Facebook. De maatschappelijke discussies die vroeger enkel gevoerd werden in het clubhuis op de hoek of op verjaardagen met de familie, zijn verplaatst naar het digitale domein. Waar inhoudelijke discussies in het publieke domein alleen mogelijk waren voor een enkeling, kan tegenwoordig iedereen zijn mening uiten. In ons democratisch bestel is het natuurlijk geweldig dat iedereen kan en mag meediscussiëren. Maar als ik de discussies op internet lees begin ik hieraan te twijfelen; de in de discussies gekozen woorden verliezen hun betekenis.

Neem bijvoorbeeld het woord “racist” of “antisemiet”. Waar vroeger door een kleine groep personen (vaak politici) aan deze woorden invulling werd gegeven, is het op internet inmiddels onduidelijk geworden wat deze woorden betekenen. In de discussie over Zwarte Piet betichten zowel voor- als tegenstanders elkaar van racisme. In het woordenboek is het woord racisme echter als volgt omschreven: “rassentheorie, rassenwaan, leer van de superioriteit van het ene ras boven het andere.” Waar ik de term racisme bij de tegenstanders van Zwarte Piet nog enigszins kan plaatsen, is het gebruik van de term door voorstanders van Zwarte Piet volledig misplaatst.

Digitalisering

Zoals gezegd is het heel erg makkelijk geworden om je mening te poneren op een online platform, zoals Twitter. Het nadeel hiervan is dat al die andere lezers het foutief gebruik van een woord gaan overnemen in een nieuw bericht. Zo kun je een Tweet gemakkelijk Retweeten of citeren. Ongetwijfeld werden vroeger in de discussies woorden ook wel eens foutief gebruikt, maar door de digitale ontwikkelingen is het tegenwoordig wel erg gemakkelijk om op wereldschaal berichten te verspreiden. Met als gevolg dat het onjuiste woordgebruik niet meer valt te corrigeren. Door deze digitalisering van discussies staat mijn tijdlijn op Twitter soms helemaal vol met berichten over racistische Zwarte Pieten.

 De waarheid

Indien de betekenis van woorden vervaagt of wegvalt kunnen wij niet meer met elkaar communiceren. Zonder woorden kun je elkaar immers niet meer begrijpen. Zo zie je bij veel online discussies dat men elkaar niet meer begrijpt. Zo las ik onlangs een digitale discussie op Twitter over het conflict in Gaza. In die discussie werden “de Joden” weggezet als antisemieten. Het woord antisemiet verwijst naar mijn weten op “Jodenhaat”. Waarschijnlijk was dit niet bekend bij de persoon die begonnen is met voornoemde discussie.

De waarheid is altijd subjectief geweest, een beleving van een individu. Woorden hadden voor de meeste mensen echter dezelfde betekenis. Op Twitter zie je dat mensen hun woorden kiezen op basis van hun eigen subjectieve waarheid. In die waarheid kan zelfs een Jood een antisemiet zijn. Gelukkig wordt bovenstaande ontwikkeling zo veel mogelijk beperkt door goed onderwijs. Maar het zou virtuele discussies ten goede komen als iedereen in geval van twijfel de objectieve betekenis van een woord in een woordenboek opzoekt voordat het wordt getweet of gepost.

Wanneer woorden geen betekenis hebben, is communiceren onmogelijk.

images-5