Daar sta je dan, afgedankt op straat. Eerder mocht je lekker warm binnen staan en versierden ze je met slingers en ballen. De geluksvogel mocht een piek op zijn kruin zetten. Maar nu zijn de feestdagen over en sta je kaal te wachten, bij het vuil. Wie haalt je op? Waar kom je terecht? Een pechvogel belandt zelfs in de gracht.. Kerstbomen hebben helaas een ondankbaar leven. Wat ik als bioloog wil weten: groene kerstboom, waar kom jij vandaan?
Afgelopen december was het voor mij de eerste keer dat ik een kerstboom ging uitzoeken. Als ik een auto had gehad, was ik waarschijnlijk naar het tuincentrum gereden, maar nu moest ik met een creatievere oplossing komen. Gelukkig was er een verkooppunt dichtbij. Bij het zien van een potentiële klant begon de verkoper met indrukwekkende termen te spreken: ‘mevrouwtje, ik heb prachtige blauwsparren hier, of kijk dan toch naar deze Noordman! Beslist een koopje voor zo’n sterke boom.’ Echte verkoperspraat, maar wat betekenen deze uitdrukkingen?
Allereerst blijkt het ‘Nordmann’ te zijn, ofwel Abies nordmanniana. Deze soort komt oorspronkelijk uit gebieden rondom Turkije. Turkije blijkt maar weer een belangrijk land voor onze planteneconomie; onze geliefde tulp komt daar ook vandaan. Nordmannen zijn populaire kerstbomen aangezien ze lekker ruiken, de naalden niet snel uitvallen en ze niet zo stekelig zijn. Echter, waarom er een aardig prijskaartje aan deze soort hangt, is omdat het twee keer zo lang duurt voor deze boom om 1,5 meter te groeien dan een fijnspar.
Een beter betaalbare boom is de blauwspar (Picea pugens). Dit omdat de naalden van deze boom erg scherp zijn en mooi in je huid blijven steken. Dit heb ik geweten toen mijn vriend en ik de zware blauwspar mee naar huis droegen zónder gebruik van handschoenen. De soort heeft zijn naam te danken aan zijn kleur; de naalden nemen een groen-blauwige kleur aan. Er bestaan veel cultivars van deze soort. Dit houdt in dat men selecteert op bepaalde eigenschappen die behouden kunnen worden door middel van teelt. Een ander voorbeeld hiervan is dat de fruitsoorten in de supermarkten er zo heerlijk uitzien door decennia lange selectie, maar dat is weer een ander verhaal.
Dit jaar zijn er 2 miljoen ‘echte’ kerstbomen gekocht; waar laten we al die bomen? Het beeld van kerstbomen die half uit vuilnisbakken hangen geeft nou niet echt een mooi straatbeeld. Momenteel barst de ‘milieudiscussie’ aardig los. Zo vraagt men zich af wat beter is: de nepboom of de ‘echte’ boom? Los van het feit dat het ‘het beste zou zijn als je geen kerstboom zou nemen’, lijkt de voornaamste oplossing: neem een boom met kluit en plant deze voor volgend gebruik. Nu heb ik helaas geen tuin dus ik zal met een andere oplossing moeten komen. Oorspronkelijk moest de kerstboom de deur uit met Driekoningen (op 6 januari) en zou het vroegtijdig verwijderen van je kerstboom ongeluk brengen. Ik laat mijn boom dus nog even staan, het is nog wel even gezellig zo.