Wat voorspelt een glazen bol na een studie Natuurkunde, als je drie jaar lang je hoofd vol hebt gestampt met natuurkundige wetten en formules? Waarschijnlijk een wazige vlek. Maar die vlek kun je invulling geven, en de mogelijkheden zijn eindeloos!
Het aantal studenten dat een universitaire opleiding volgt is de afgelopen jaren elk jaar met een aantal procent gestegen. Dit heeft tot gevolg dat ook op de arbeidsmarkt er steeds meer hoogopgeleiden komen. Maar waar komen die allemaal terecht? Niet alleen op de vanzelfsprekende plekken, maar juist heel verspreid over een geheel vakgebied, en ver daarbuiten. Dat hoeft niet per se een probleem te zijn. Veel bedrijven willen hoogopgeleiden ook gewoon hebben voor hun academische vaardigheden. Maar als je niet weet wat er allemaal mógelijk is, kan dit voor je gevoel wel het maken van je keuzes belemmeren.
“Dus wat word je nu precies als je klaar bent met je studie?” Het is een vraag die ik de afgelopen jaren erg vaak gesteld heb gekregen, vooral van mensen die zelf niet aan de universiteit hebben gestudeerd. Men verwacht dan vaak een duidelijk antwoord. “Dokter” of “Advocaat” of “Kapper”, bijvoorbeeld. Daar kan je je iets bij voorstellen. Als men mij zo’n vraag stelt, is het antwoord vaak “Euh, ja, het kan dus van alles zijn, hè, maar de meeste mensen die Biomedische Wetenschappen studeren worden gewoon onderzoeker.” Vervolgvraag is dan wat onderzoeker zijn precies inhoudt. Enzovoort, enzovoort. Ze nemen vaak maar met moeite genoegen met mijn vage antwoord. “Ik weet het zelf ook niet!” zou ik dan het liefst willen schreeuwen. Maar het is de waarheid.
Beklemmend en bevrijdend
De eindeloze hoeveelheid mogelijkheden die een universitaire opleiding biedt voelt beklemmend en bevrijdend tegelijk. In ieder geval voor mij. Het idee dat je (tot op zekere hoogte) meerdere kanten op kan, zelfs nadat je studiekeuze al vaststaat, geeft een fijn gevoel. Maar het zorgt er ook voor dat de toekomst dus moeilijk te bepalen is. Ik heb de afgelopen drie jaar een hoop geleerd, van de impact van moleculaire interacties op cellulair en organistisch niveau en de oorzaak van de meest uiteenlopende ziektebeelden tot het bedienen van een pipet en het bepalen van de concentratie van een eiwit. Mijn hoofd zit vol met allerhande informatie die ik al dan niet op het juiste moment paraat heb.
En nu? Hoe kan ik dat later concreet gebruiken in een baan? Ik heb werkelijk geen idee. Of nou ja, als biomedisch wetenschapper, ja, natuurlijk, dat is een inkoppertje. Maar naast dat heb ik geen idee. Praktische ervaring (in de vorm van een onderzoeksstage) ben ik momenteel aan het opdoen, maar ook zo’n enkele stage vertelt me vrij weinig over het scala aan mogelijkheden en banen waar iomedische wetenschappers uiteindelijk terecht kunnen komen. Dat de toekomst zo’n grote blur is, vind ik ergens heel beklemmend. Ook nu ik opnieuw een keuze moet maken, ditmaal voor een master, maakt mijn hoofd weer overuren met vragen als “Wat wil ik nou écht?”.
Abstractie: alle opties open
Wat zéker niet helpt, is bij de pakken neerzitten. Bedenk: wat kan ik doen om die grote wazige vlek in de glazen bol scherp te krijgen? Veel studies of studieverenigingen organiseren evenementen rondom carrièreoriëntatie. Maak daar ook gebruik van! Houd je ogen en oren open en probeer in kaart te brengen wat jou aanspreekt. In het LUMC hebben we bijvoorbeeld regelmatig Alumnilezingen, waarbij een alumnus vertelt over zijn of haar loopbaan. Het is heel inspirerend om te horen waar mensen terecht zijn gekomen die dezelfde studie doen als jij. Kom je er nog niet uit of heb je meer specifieke vragen? De Universiteit Leiden heeft ook het Alumni Mentor Netwerk, waarbij je gekoppeld wordt aan een alumnus van de Universiteit, en die je ook kan helpen als je ergens mee zit wat betreft carrièremogelijkheden bijvoorbeeld. Wat ook helpt: vraag jezelf af wat je absoluut niet wilt. Ook dit is een belangrijke realisatie voor jezelf bij het onthouden wat je wel wilt.
Natuurlijk, niemand kan in de toekomst kijken; je weet nooit waar je terecht komt. Misschien is dat ook wel iets goeds. Het houdt alle opties open. Maar het ontbreken van een kader is soms wel lastig, bij het maken van (studie)keuzes. Als ik keuze A maak, welke mogelijkheden blijven dan over als ik voor optie 1 ga? En wat als ik voor optie 2 ga? Verlies niet uit het oog waar je blij van wordt, wat je het allerliefste doet. Het is soms moeilijk voor te stellen hoe je baan er later uit gaat zien vanuit jouw bankje achterin de collegezaal. Maar geloof me, jij komt er wel. De wereld ligt aan je voeten!
Hoe ga jij om met het theoretische en abstracte van een universitaire opleiding?
