Sinds 2 maanden schipper ik tussen twee werelden die compleet verschillend zijn. Op het parket in Amsterdam, waar ik stagiaire ben, beoordeel ik voornamelijk brieven van slachtoffers van een delict die zich hadden willen voegen in het strafproces om de geleden schade op de dader te verhalen. Soms mislukt deze voeging, om wat voor reden dan ook. Het is aan mij om te onderzoeken hoe dit zo is gekomen en deze fout (waar mogelijk) proberen te repareren. Het is de kunst om met een juridische blik naar zo´n brief te kijken. Niet zelden staat er in een brief weinig informatie die relevant is voor de volgende stap in de procedure die ik in gang ga zetten. In 10 van de 10 gevallen verricht ik daarom extra onderzoek naar de historie van het verzoek om schadevergoeding. Naar het delict, de aangifte, de geleden schade en het strafproces. En hoewel het niet mijn taak is om iedereen die een brief schrijft, blij te maken met een zak met geld, geeft het volledig afwerken van een dossier wel een voldaan gevoel. Geen enkel slachtoffer is hetzelfde. Ze zijn man, vrouw, jong, oud, rijk, arm, hoogopgeleid of nauwelijks geschoold. De delicten zijn al even divers. Diefstal, mishandeling, vernieling, belediging et cetera. De narigheid als gevolg van een delict achtervolgt hen soms nog jaren.

Een dag in de week ben ik niet in Amsterdam te vinden. Op die dag plan ik interviews voor Prison Project (een meerjarig wetenschappelijk onderzoek naar het effect van detentie op het leven ex-gedetineerden en hun familieleden). De ene zoek ik op in de gevangenis, de ander bezoek ik thuis. Tijdens het interview ben ik puur gefocust op het leven van een verdachte of dader. Ik kom er niet altijd precies achter voor welk(e) delict(en) ze gedetineerd waren. Ze hebben allemaal een uniek levensverhaal, al begon ik na een aantal interviews onderlinge overeenkomsten te ontdekken. Het zijn allemaal mannen en ze zijn jong, oud, rijk en arm, hoogopgeleid of nauwelijks geschoold. De delicten die ze hebben gepleegd zijn al even divers en de narigheid als gevolg van het delict dat ze hebben gepleegd, achtervolgt hen soms nog jaren.

De een overkomt het en de ander heeft het op zijn geweten, maar het is niet altijd zo zwart-wit. Een misdrijf en de justitiële nasleep ervan zorgen ervoor dat de levens van twee mensen – van volslagen vreemden tot ex-geliefden –  elkaar kruisen in het strafproces en enige tijd in elkaar vervlochten blijven, een gebeurtenis die impact heeft op beiden. Toen ik begon met studeren vond ik strafrecht ‘spannend’, maar nu aan het eind is het tijd om die mening te herzien. Literaire thrillers en crime series, die zijn spannend.

Strafrecht is bloedserieus.

prent rechters