Presenteren. De een vindt het fantastisch, de ander kruipt liever onder zijn bed. Iedereen is wel een beetje zenuwachtig als het moment daar is. Je zegje doen voor een publiek, dat schudt niet iedereen uit zijn of haar mouw. De basics van presenteren weten we nu wel, maar hoe wordt je nou echt een pro? Tijdens de onderzoeksmaster van biologie is het voornamelijk uitproberen door trial and error. Gelukkig krijgen we tijdens mijn huidige major Wetenschapscommunicatie uitgebreide tips and tricks om je presentatie naar een hoger niveau te brengen.
Na een introducerend college kregen we de opdracht om op zoek te gaan naar een wetenschappelijke presentatie en die na te doen. Waar moet je zoeken? Een groot aantal fantastische voorbeelden kan je vinden op de TEDx website, de Universiteit van Nederland, maar ook dichter bij huis, zoals Zondag bij Lubach. Als je deze analyseert (echt een keer doen, is heel leerzaam), en je ziet je klasgenoten het uitproberen, dan vallen de volgende succesmethoden op:
Een goed voorbeeld voor probs. Hier een spermacel, een darmbacterie en een fruitvlieg.
Probs zijn voorwerpen die je mee neemt naar je presentatie en die je verhaal ondersteunen. Dit gaat vaak ook gepaard met metaforen. Een verhaal wat mijn klasgenoten en mij is bijgebleven is de presentatie over Io, een maan van Jupiter van Bert Vermeersen. De presentator, of in dit geval een klasgenoot, deelde paperclips uit aan het begin van de presentatie. Op een gegeven moment vertelde hij ons de pootjes uit elkaar te duwen en een aantal keer van elkaar af te bewegen. Vervolgens moest je het middenstuk tegen je bovenlip aanhouden. Spoiler als je het wil uitproberen: het wordt heet! De paperclip beeldde de kracht vanuit Jupiter op Io uit.
Metaforen heb ik net al even genoemd, maar ze zijn haast onmisbaar bij het uitleggen van moeilijke materie. Een van mijn klasgenoten deed de presentatie van Hannah Fry na over kans in de wiskunde. Ze legde het uit aan de hand van een metafoor: een liefdesleven. We gingen kijken hoe groot de kans was dat de verteller, een vrouw in dit geval, een date aan de haak kon slaan in een café. Ze vertelde dat ze niet zo kieskeurig was, dus dat de helft van de mannen al afviel omdat ze niet aan haar standaard voldeden (dit was sarcasme, ze was dus juist wel kieskeurig). De andere helft van de overgebleven helft viel weg omdat zij waarschijnlijk niet aan hun standaarden zou voldoen. Uiteindelijk bleef ze maar met één man over, wat de kans op een date 1 op een paar miljoen maakte.
In het vorige stukje kwam het al voorbij, maar humor is ook heel belangrijk. Een van mijn klasgenoten stond voor de klas met een glimmende hoed en deed een presentatie na van Oskari Vinko waar malaria werd gepersonaliseerd: zij was zelf malaria. Zo werd de ziekte uitgelegd. Op een gegeven moment deed ze de gouden hoed af en verscheen zo’n muts met felgekleurde oranje stekels (zie afbeelding rechts). De verassing was ontzettend grappig, maar het had ook nog een functie. Eigenlijk hebben we hier ook weer met een metafoor. De glitterhoed is het uiterlijk van de ziekte, met daaronder de stekel muts. De stekelmuts staat voor receptoren waarmee de ziekte toeslaat en daar aan kan het lichaam malaria ook herkennen. Maar wanneer ‘de glitterhoed’ op is, kan het lichaam malaria niet herkennen en kan het vrij in ons lichaam ronddwalen.
Als pagina afbeelding heb ik een afbeeldingen van mij gekozen tijdens de Nacht van Kunst en Kennis. Daar maakte ik gebruik van probs (zie hierboven), humor, enthousiasme en metaforen. Het was een fantastische avond waar ik veel mensen met mijn verhaal heb kunnen bereiken. Het is de eerste keer misschien een beetje spannend, maar probeer bovenstaande dingen eens uit! Je kunt dus ook kijken naar velen die je zijn voorgegaan via TEDx en de Universiteit van Nederland. Presenteren kom je niet onder uit, dus waarom zou je er niet voor zorgen dat je verhaal beklijft en dat mensen met een glimlach naar huis gaan? Je kunt presenteren leren, maar ook imiteren; er zijn genoeg presentaties om de kunst af te kijken.
