”Wie loopt er nu nog een boekhandel binnen tegenwoordig?!” bracht een theatermaakster niet al te lang geleden naar mij uit. Ik stelde in het interview haar de vraag waarom ze haar scenario niet in een boekvorm had gegoten, waarop ze het verblufte antwoord gaf en daarmee meteen één van de gevoeligste punten uit het boekenvak aankaartte. De vraag wie er nu nog een boekhandel binnenloopt, roept een veel grotere vraag op: wat is er toch met die boekenwereld aan de hand? Links en rechts sluiten boekhandels hun deuren en dat zijn vaak niet de eerste de beste. Vorig jaar nog ging Polare over de kop.

De revolutie van print naar digitaal lezen zal velen niet zijn ontgaan. In de collegezalen zijn de e-readers en notebooks inmiddels niet meer weg te denken. Tijdens mijn colleges is haast niks anders te horen dan getyp op laptops. De nieuwste snufjes op computergebied komen voorbij, een fel contrast als ik kijk naar mijn afgekloven pen en A5-schriftje met ezelsoren, maar dat terzijde.

Terug naar de boekenwinkels. De digitale omslag heeft ervoor gezorgd dat met veel gemak een boek online in een e-versie kan worden gekocht. Elk uur van de dag kan je een e-book downloaden wat erg handig is als je vlak voor een deadline zit en de bibliotheek of boekhandel inmiddels al gesloten is, want uiteraard ben je veel te laat begonnen met dat ene paper. Grote webbedrijven zoals Bol.com spelen op deze ontwikkeling in: bijna elk boek is wel te vinden in de zoekmachines van deze webgiganten – hoewel een boekhandel ook elk boek voor jou als consument kan bestellen voor hetzelfde bedrag nog wel, maar dat is minder bekend helaas bij het grote publiek. Veel inkomsten van boekhandels worden zo weggekaapt en dat is een van de redenen waarom de boekenwereld uit het straatbeeld verdwijnt.

En toch. Dat e-book is dan wel erg praktisch, maar toch knaagt er iets. Hoewel ik inmiddels zelf aardig gehecht ben geraakt aan mijn e-reader kan dit staaltje techniek niet op tegen een mooi omslag en de geur van papier en daarnaast: een boek is meer dan alleen de tekst die het in zich draagt. Elk boek afzonderlijk in mijn boekenkast zegt iets over mijzelf. Het geeft verdieping aan de identiteit aan ik de lezer; iets dat mijn e-reader, die altijd maar dezelfde omslag en uitstraling heeft, niet kan. Ook geeft de vorm betekenis aan de inhoud van het boek. Een boek in de maten van een koffietafelboek straalt iets anders uit dan een pocketformaat bijvoorbeeld.

Kortom, een bezoekje aan de boekhandel kan geen kwaad, niet alleen voor het voortbestaan van de winkel zelf, maar ook om het feit dat vorm en papier er nog wel degelijk toe doen – hoewel ik (eerlijk waar) ook niet meer zonder het e-book zou kunnen.

 

Boeken